BOĞAZ AĞRISI - FARENJİT  ( ERİŞKİN )

 

            Boğaz ağrısı (farenjit) toplumda yaygın bir sorundur ve genellikle viral veya bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanır. Boğaz ağrısı genellikle erişkinlerde komplikasyonsuz olarak kendiliğinden düzelir, ancak ne zaman tıbbi yardım alınacağını bilmek önemlidir.

Virüsler, soğuk algınlığında olduğu gibi diğer üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Etken bir virüsün ise  antibiyotiklerle tedavi edilmez, bunun yerine dinlenme, ağrı kesici ilaçlar ve semptomları hafifletmeyi amaçlayan diğer tedaviler uygulanır

             A grubu Streptokok (GAS) olarak bilinen bir bakterinin neden olduğu farenjit, antibiyotik  ile tedavi edilir. Halk arasında daha çok beta olarak bilinir.

Çocuklarda boğaz ağrısı ayrı bir konu olarak sayfamızda  mevcuttur. (Çocuklarda boğaz ağrısı)

​

      Boğaza ait şikayetler;

​

      Viral farenjit  -  Boğaz ağrısına sahip çoğu insanda virüs vardır. En yaygın virüsler, soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan virüslerdir.

Viral bir enfeksiyonun belirtileri arasında şunlar olabilir:

•  Burun akıntısı veya tıkalı burun,

• Gözlerde tahriş veya kızarıklık ,

• Gıcık  öksürük, ses kısıklığı veya ağrı

• Ateş her zaman değil ancak kas eklem ağrısı , halsizlik çoğu kes gözlenir.

 

      Strep etkenine ( bakteriyel )  bağlı enfeksiyonda ;

Boğaz ağrısı olan yetişkinlerin yaklaşık yüzde 10'unda strep etkeni vardır.

Strep enfeksiyonunda  boğaza ait belirtileri ve semptomları aşağıdakileri içerir;

• Boğazdaki ağrı

• Ateş (38ºC'den yüksek sıcaklık)

• Boyunda lenf bezlerinin büyümesi

• Boğazın yan tarafında veya arkasında beyaz ,iltihaplı lekeler

• Öksürük az , burun akıntısı veya gözlerdeki tahriş / kızarıklık neredeyse hiç görülmez.

 

Diğer enfeksiyon etkenleri ise  çok az yaygın ancak daha ciddi enfeksiyonlardır. EBV , enfeksiyoz  mononükleoz (mono), RSV,adenovirüs, Neisseria gonokok (gonore), insan immün yetmezlik virüsü (HIV) de dahil olmak üzere boğaz ağrısı nedeni olabilir .

 

 

Ne zaman acil yardım alınmalı  ? Aşağıdakilerden herhangi biriyle birlikte bir boğaz ağrınız varsa derhal doktorunuza başvurun:

 

• Solunum zorluğu

• Deri döküntüsü

• Beslenme güçlüğü ile birlikte baş dönmesi , bayılma

• Boyun veya dilin şişmesi

• Boyunda hassasiyet, hareket kısıtlılığı veya ağzın açılması zorluğu ( çene hareketinde zorluk)

• Bağışıklık sisteminizi zayıflatabilecek altta yatan kronik hastalık / ilaç tedavisi varsa,

 

Normal soğuk algınlığı virüslerin neden olduğu bir boğaz ağrısı için özel bir tedavi yoktur.

Ateş , boyunda büyümüş ve hassas bezler, bademciklerde beyaz lekeler ve öksürük az ise  beta olup olmadığınızı belirlemek faydalı olur. İki veya daha fazla semptomunuz varsa hızlı bir test veya boğaz kültürü yapılabilir.

Hızlı test ( SWAB )  -  Hızlı test , bir boğaz çubuğunda Streptococcus bakteri olup olmadığını belirler . Sonuçlar dakikalar içinde alınabilir. Test çoğu durumda doğrudur, ancak testlerin küçük bir yüzdesi yanlış negatif (bakteri var ancak test negatif) sonuç verebilir.

Boğaz kültürü  -  Boğaz kültürü , boğaz  sürütüntüsünün  laboratuara gönderilmesini ve sonuçlar için 24 ila 48 saat kültürde bekletilmesini içerir. Boğaz kültürleri hızlı testten  daha kesindir.

 

TEDAVİ:

Antibiyotikler bir virüsün neden olduğu boğaz ağrısına yardımcı olmaz ve önerilmemektedir. Viral hastalık için uygunsuz antibiyotik kullanımı, gereksiz yere hastaları ishal, döküntü veya daha ciddi alerjik reaksiyonlar gibi yan etkilere maruz bırakabilir. Viral enfeksiyonların neden olduğu boğaz ağrısı genellikle dört ila beş gün sürer. Bu süre zarfında, ağrıyı azaltıcı tedaviler yardımcı olabilir.

Ağrı kesiciler ,  anti-enflamatuar ajanlar,  boğaz ağrısını hızlı ve etkili bir şekilde rahatlatır.

Oral steroidler ( kortizon) rutin olarak kullanılmaz, çünkü steroidler (potansiyel olarak ciddi) yan etkilere sahiptir, boğaz ağrısı ağrısının tedavisinde fayda sınırlıdır ve doktor tavsiyesi şarttır.

Tuzlu su gargaraları boğaz ağrısı için hemen herkes kullanır, çok ciddi bir faydası yoktur. Karışım için 250 ml su için, 1/4 ila 1/2 çay kaşığı tuz önerir.

Spreyler  -  Boğaz boğazını tedavi etmek için topikal anestezikli (örneğin, benzokain, fenol)  spreyler mevcuttur. Bununla birlikte, topikal anestetik içeren çeşitli pastiller (öksürük damlaları) mevcuttur. Pastiller, boğazda spreylere veya gargaralara göre daha uzun süre kalabilir ve bu nedenle semptomların hafifletilmesi için daha etkili olabilirler.

Diğer öneriler;  boğaz ağrısına yardımcı olabilecek diğer tedaviler arasında ılık içecekler (örneğin, bal veya limon çayı, tavuk çorbası), soğuk içecek ve yiyecekler bilinenin aksine çok problem olmaz.

 

Bunların dışında alternatif tedavi yöntemlerini  güvenli ve etkili olduğunu gösteren çalışmaların bulunmaması nedeniyle önermiyoruz.

Strep boğazı  -  Strep boğazı tipik olarak iki ila beş gün içerisinde kendiliğinden düzelse de, hızlı testi veya boğaz kültürü strep boğazına karşı pozitif olan yetişkinler için antibiyotik tedavisi önerilmektedir.

Penisilin, sefalosporinler   beta boğaz enfeksiyonu  için tercih edilen antibiyotik gruplarıdır. Genellikle 10 gün boyunca günde iki doz şeklinde uygulanır. Bir defalık penisilin enjeksiyonu da kullanılabilmektedir. Penisiline alerjisi olan kişilere alternatif bir antibiyotik verilir. Enfeksiyonu tamamen ortadan kaldırmak için tüm tedavi sürecini bitirmek önemlidir.

 

Semptomlar düzelmezse veya üç günlük antibiyotik tedavisiyle kötüleşirse, doktorunuzu tekrar görmelisiniz.

 

İşe / okula dönüş  -  streptokok (Beta) boğaz enfeksiyonu tanısı konulduysa, 24-36 saat antibiyotik tamamlanana kadar işten veya okuldan uzak durulmalıdır. Antibiyotik tedavisine başladıktan sonraki 24-36 saat içinde kendinizi daha iyi hissedecek ve daha az bulaştırıcı olacaksınız. Ancak iyi el yıkama ve öksürük kuralları gibi pratik  önlemler alınmalıdır.

 

Boğaz enfeksiyonundan korunma / önlem :

El yıkama, enfeksiyonun yayılmasını önlemek için çok önemli ve etkili bir yoldur. Ellerinizi su ve sabunla ıslatın ve 15 ila 30 saniye boyunca birbirine sürtün. El tırnaklarına, parmakların arasında ve el bileklerine özel dikkat gösterin. Ellerinizi iyice durulayın ve temiz bir havluyla kurulayın.

 

Alkol bazlı el losyonları, bir lavabo mevcut değilse, ellerin dezenfekte edilmesi için iyi bir alternatiftir. Cepte veya el çantasında taşınması kolay, küçük, portatif ebatları bulunabilir.

Öksürdükten, burnunuzu sümkürdükten veya hapşırdıktan sonra ellerinizi yıkayın. Hasta bir kişinin yanında olmaktan kaçınmak her zaman mümkün olmamakla birlikte, enfeksiyonun yayılmasını önlemek için gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza dokunmaktan kaçının.

Ayrıca, hapşırırken veya öksürürken ağzı kapatmak için kağıt peçeteler kullanılıp imha edilmelidir. Kolunuza hapşırmak / öksürmek (iç dirseğe) çevreye partikül salmadığı gibi elinizi de enfekte etmez.

​

Bütün bu bilgiler ışığında boğaz ağrısında nasıl davranmamız gerektiği , süreç ve ne zaman , ne yapılmalı hakkında  fikir sahibi oluruz umarım . Sağlıklı günler dilerim.